1. Лукашэнка паскардзіўся, што яго ў Расіі «перыядычна» абвінавачваюць ва «ўтрыманстве», і прывёў свае аргументы, чаму гэта не так
  2. «Занадта блізкі да Украіны». Трамп адхіліў галоўнага прадстаўніка ЗША на перамовах праз прэтэнзіі Крамля — СМІ
  3. Прадстаўнік Крамля: Масква супраць часовага перамір'я
  4. «Я бы сделала это и бесплатно». Поговорили с беларуской, которая сыграла в фильме, получившем пять наград на «Оскаре»
  5. Путин согласен с предложением прекратить боевые действия в Украине, «но есть нюансы»
  6. Лукашэнка на сустрэчы з Пуціным завысіў яўку на мінулых выбарах і колькасць галасоў у сваю падтрымку
  7. Калі ў Польшчы жанчына нараджае без мужа, гэта здзіўляе. Гінеколаг з'ехала з Беларусі пасля пратэстаў, а цяпер да яе стаяць чэргі ў Польшчы
  8. Троллейбусная сеть Минска — крупнейшая в мире. Почему от этого транспорта отказываются во многих странах, несмотря на экологичность?
  9. Улады перажываюць праз адток моладзі і думаюць, як яе ўтрымаць. Расказваем пра ідэі з закрытага дакумента (вам не спадабаецца)
  10. Мобильные операторы анонсировали изменения. Есть предупреждение для клиентов — важно сделать одно действие, чтобы не остаться без связи
  11. Вырашылі праверыць інфармацыю ад BYPOL і паспрабавалі ўладкавацца ў дзяржарганізацыі з подпісам за Бабарыку. Расказваем, што з гэтага выйшла
  12. Эксперты проанализировали вчерашнее согласие Путина на прекращение огня, но «с нюансами» — вот их выводы
  13. Чыноўнікі шмат разважаюць, што зрабіць, каб медработнікі не з'язджалі з краіны. Медсястра з мінскай бальніцы дала ім просты адказ
  14. Кіроўцы аўтобусаў сцвярджаюць, што на мяжы з Літвой «трасуць жорстка». Ці павялічыўся час праходжання?
Читать по-русски


TechInsider

Толькі сем краін у 2024 годзе выканалі рэкамендацыі Сусветнай арганізацыі аховы здароўя што да максімальна дапушчальнай канцэнтрацыі ўзважаных часцінак (PM2,5). Самыя забруджаныя гарады — у Цэнтральнай і Паўднёвай Азіі. Да такіх высноваў прыйшлі даследчыкі швейцарскай кампаніі IQAir, якая займаецца маніторынгам якасці навакольнага асяроддзя, піша TechInsider.

Люди в лодках на реке Ямуна в Нью- Дели, Индия, 18 ноября 2024 года. Фото: Reuters
Людзі ў лодках на рацэ Ямуна ў Нью-Дэлі, Індыя, 18 лістапада 2024 года. Фота: Reuters

Паводле інфармацыі СААЗ, 99% насельніцтва свету жыве ў раёнах, якія не адпавядаюць рэкамендаваным узроўням якасці паветра.

Швейцарская база дадзеных маніторынгу IQAir ужо сёмы год запар выпускае даклады пра якасць паветра. Яны вывучаюць колькасць таксічных часцінак PM2,5. Так, эксперты прааналізавалі дадзеныя ў 8954 гарадах у 138 краінах і рэгіёнах, выкарыстоўваючы больш за 40 000 розных станцый маніторынгу і датчыкаў, за 2024 год.

Медыкі адзначаюць, што PM2,5 неспрыяльна ўплывае на арганізм чалавека, можа выклікаць развіццё розных захворванняў, такіх як астма, рак, інсульт і хваробы лёгкіх. Акрамя таго, вялікая колькасць таксічных часцінак у паветры можа адбіцца на плодзе і развіцці дзіцяці ў раннім дзяцінстве, выклікаўшы прыроджаны парок сэрца, алергічную рэакцыю, парушэнні нервовай сістэмы або кагнітыўныя. Спецыялісты дадаюць, што не існуе бяспечнай колькасці PM2,5 у паветры, аднак СААЗ вызначыла норму ў 5,0 мікраграмаў на кубічны метр (μг/м³).

«Забруджанне паветра не забівае нас адразу — пройдзе, магчыма, два-тры дзесяцігоддзі, перш чым мы ўбачым уздзеянне на здароўе», — адзначыў генеральны дырэктар IQAir Фрэнк Хамес.

Эксперты выявілі, што ў 2024 годзе толькі ў 17% вывучаных гарадоў паветра адпавядала стандартам СААЗ. У спіс краін з самым чыстым паветрам увайшлі Аўстралія, Новая Зеландыя, Эстонія, Ісландыя і некалькі невялікіх астраўных дзяржаваў.

Найбруднейшае паветра аказалася ў Чадзе, Бангладэш, Пакістане, Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга і ў Індыі, дзе знаходзяцца шэсць з дзесяці самых брудных гарадоў свету. У сваім дакладзе IQAir адзначылі, што ўзровень PM2,5 ва ўсіх пяці краінах быў перавышаны больш чым у 10 разоў, а ў Чадзе — наогул у 18 разоў.

«Грамадзяне Балканскага паўвострава і краін, якія не ўваходзяць у ЕС, дыхаюць самым забруджаным паветрам у Еўропе, і існуе 20-разовая розніца ва ўзроўнях PM2,5 паміж найбольш і найменш забруджанымі гарадамі», — дадала Зарана Ёванавіч Андэрсан, экалагічны эпідэміёлаг з Капенгагенскага ўніверсітэта.

Спецыялісты адзначаюць, што палепшыць якасць паветра магчыма. Некалькі гарадоў, Пекін у Кітаі, Сеул у Паўднёвай Карэі і Рыбнік у Польшчы, паспяхова чысцяць сваё паветра дзякуючы ўзмацненню жорсткасці правілаў забруджання ад транспартных сродкаў і прамысловасці. Акрамя таго, у гэтых краінах паспяхова прасоўваюцца ідэі чыстай энергіі і электратранспарту.

Эксперты таксама ўпэўненыя, што стварэнне інфраструктуры, якая б спрыяла пешаходнаму і роварнаму руху, і забарона на спальванне сельскагаспадарчых адходаў можа дапамагчы ачысціць паветра.

Беларусі ў рэйтынгу IQAir няма. Аднак нядаўна пах гару ў Мінску Белгідрамет тлумачыў акурат перавышэннем дапушчальнага ўзроўню PM2,5 у паветры.